Homosistein

Homosistein Yüksekliği ve Önemi

Homosistein seviyenizi daima 8 μmol/L seviyesinin altında tutmanız önemlidir. Türk halkında homosistein yüksekliği oldukça yaygındır (%46-50) ve birçok hastalığa neden olabilir. Peki, homosistein nedir, nasıl düşürülür ve hangi hastalıklara yol açar? B12, B9, B6 ve magnezyumun bu süreçteki rolü nedir? İşte detaylar…

Homosistein Yüksekliği Hangi Hastalıklara Neden Olur?

• Kalp damar hastalıkları, felç
• Pıhtılaşma (pıhtı atma)
• Demans, epilepsi
• Kemik erimesi, hipotiroidi
• MS (multiple skleroz)
• Sedef, egzama, lupus, diyabet
• Kronik yorgunluk, depresyon

Bu hastalıkların iyileşmesi zordur ve homosistein yüksekliği bu süreci daha da zor hale getiri.

Homosistein Nedir ve Nasıl Düşürülür?

Homosistein, vücutta metilasyon döngüsü adı verilen bir süreçle kontrol edilen bir amino asittir. Bu döngüde B12, B9 (folat), B6 ve magnezyum gibi besinler kritik rol oynar.

Metilasyon Döngüsü ve Homosistein

1. B9 (Folat) ve B12’nin Metillenmesi:
   • MTFHR geni, folat (B9) vitaminine bir molekül ekleyerek onu metiller. Metillenmiş folat, aktif hale gelir ve kullanılabilir.
   • Metillenmiş folat, B12’nin aktifleşmesine yardımcı olur. B12 de metillenerek metilkobalamin adını alır ve kullanılır.
   • Bu metillenmiş B9 ve B12, homosisteini metiyonine dönüştürür. Metiyonin, vücutta birçok önemli işlevi olan bir amino asittir.
2. Metiyonin ve SAM:
   • Metiyonin, magnezyum yardımıyla S-adenozil metiyonin (SAM)‘e dönüşür. SAM, enerji döngüsü, DNA ve RNA sentezi, miyelin kılıf yapımı (MS ve epilepsi için önemli) gibi süreçlerde görev alır.
   • SAM, daha sonra tekrar homosisteine dönüşür.
3. Homosisteinin Parçalanması:
   • Homosistein, B6 vitamini ile sisteine parçalanır. Sistein, glutatyonun bir parçasıdır ve vücutta antioksidan görevi görür.
   • Eğer B6 eksikse, homosistein parçalanamaz ve birikir. Bu durum, glutatyon sentezini azaltır ve serbest radikallerin artmasına neden olur.

B12, B9, B6 ve Magnezyumun Rolü

• B9 (Folat): Metilasyon döngüsünde homosisteini metiyonine dönüştürür.
• B12: Metilasyon sürecinde aktif rol oynar ve homosistein seviyesini düşürür.
• B6: Homosisteinin sisteine parçalanmasını sağlar.
• Magnezyum: Metiyoninden SAM üretiminde görev alır.

Homosistein Yüksekliğinin Nedenleri

1. Genetik Faktörler:
   • MTFHR geninin düzgün çalışmaması, homosistein yüksekliğine neden olabilir.
2. Beslenme:
   • Aşırı kırmızı et tüketimi, ağır karbonhidratlar, alkol ve sigara homosistein seviyesini yükseltir.
   • Sülfür içeren besinler (soğan, sarımsak, brokoli, lahana) homosistein seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
3. İlaçlar:
   • Metformin (diyabet ilacı), levodopa (parkinson ilacı), kolesterol ilaçları ve epilepsi ilaçları homosistein seviyesini yükseltebilir.
4. Hastalıklar:
   • Sedef, lupus, böbrek hastalıkları, diyabet, hipotiroidi ve karaciğer yağlanması homosistein seviyesini artırır.
5. Mide Asidi Eksikliği:
   • Mide asidi eksikliği, B12, B9, B6, magnezyum gibi besinlerin emilimini engeller ve homosistein seviyesini yükseltir.

Homosistein Nasıl Düşürülür?

1. Besin Takviyeleri:
   • B12, B9, B6 ve magnezyum takviyeleri alın. B12 ve B6’nın aktif formlarını (metilkobalamin ve P5P) tercih edin.
   • Glutatyon takviyesi alarak antioksidan seviyenizi artırın.
2. Beslenme:
   • Yeşil yapraklı sebzeler, sülfür içeren besinler (soğan, sarımsak, brokoli) tüketin.
   • Aşırı kırmızı et ve karbonhidrat tüketiminden kaçının.
3. Mide Sağlığı:
   • Mide asidi seviyenizi düşürmeyin. Mide ilaçlarını gerekli olmadıkça kullanmayın.
4. Uyku ve Stres Yönetimi:
   • Düzenli uyku ve stres yönetimi, homosistein seviyesini kontrol altında tutmaya yardımcı olur.

Sonuç

Homosistein seviyesini düşük tutmak, birçok kronik hastalığın önlenmesinde kritik öneme sahiptir. Metilasyon döngüsünü desteklemek için B12, B9, B6 ve magnezyum gibi besinlerin yeterli alımı, sağlıklı beslenme ve mide sağlığına dikkat etmek gereklidir. Özellikle kalp damar hastalıkları, MS, epilepsi, hipotiroidi ve diyabet gibi hastalıkları olanlar, homosistein seviyelerini düzenli olarak kontrol ettirmelidir.

Homosistein düşüklüğü bir sorun değildir. 8 μmol/L altındaki seviyeler idealdir. Sağlıklı bir yaşam için bu değerleri korunması aönem arz etmektedir.